Freeze Dry teknolojisi, ürünlerin besin değeri, tat, koku ve şekil özelliklerini değiştirmeden, tüm su içeriğini uzaklaştırabilen bir kurutma yöntemidir.
Kurutma sürecinde, düşük hava basıncı ortamında suyun katı halden gaz hale dönüşmesi durumu -süblimleşme- yüksek teknolojik makinalar kullanarak uygulanır. İşlem sırasında yüksek ısı kullanılmaması nedeniyle ürünlerin doğal özelliklerini korumaları sağlanır.
Gıda ürünleri ortalama olarak %90 oranında* su moleküllerinden oluşur. Freeze Dry teknolojisi ile ürünlerin su içerikleri tamamına yakın miktarda uzaklaştırılır. Ürünler hacimlerini kaybetmeden onda bir oranında ağırlığa düşürülür.
Su ve havanın olmadığı ortamlarda bakteriler barınamaz ve gıda ürünlerini bozamazlar. Bu yüzden freeze dry teknolojisi ile kurutulan ürünler, masrafsız ve basit saklama yöntemleri ile (kapalı ambalaj içerisinde, oda sıcaklığında), çok uzun yıllar boyunca doğal özelliklerini koruyarak saklanabilirler.
Dondurarak kurutma işlemi üç temel aşamadan oluşur:
1. Derin Dondurma (Freezing)
Ürün ilk aşamada -40°C’ye kadar dondurulur. Bu sayede içindeki tüm su, kristal hâline gelir. Bu adım, ürünün yapısal bütünlüğünü koruması için kritik önemdedir.
2. Birincil Kurutma (Primary Drying - Süblimleşme)
Dondurulan ürün, düşük basınçlı bir vakum odasına alınır. Burada buz doğrudan gaz hâline geçer. Bu fiziksel olaya süblimleşme denir. Ürünün %95’e kadar nemi bu aşamada giderilir.
3. İkincil Kurutma (Secondary Drying - Desorption)
Geriye kalan bağlı su molekülleri de ortamdan uzaklaştırılır. Sonuç olarak ürün neredeyse %1-4 nem içerir. Bu da uzun raf ömrü anlamına gelir.
| Özellik | Freeze-Drying | Geleneksel Kurutma |
|---|---|---|
| Besin Değeri | Neredeyse tamamen korunur | Kayıp yaşanır |
| Renk / Şekil | Doğal görünüm korunur | Deformasyon olabilir |
| Raf Ömrü | 1-5 yıla kadar çıkabilir | 6-12 ay arası |
| Ağırlık | Su yok = daha hafif | Göreceli daha ağır |
| Katkı Maddesi | Gerek yok | Koruyucular gerekebilir |